کوئل

خودروها یکی از مهمترین اختراعات بشر هستند که زندگی ما را به طور کامل متحول کرده‌اند. موتور و قطعات مکانیکی خودرو با دقت و ظرافت خاصی طراحی شده‌اند تا عملکرد مناسبی داشته باشند. سوخت در موتور خودرو می‌سوزد و انرژی حرارتی به انرژی مکانیکی تبدیل می‌شود. این انرژی از طریق گیربکس و محور به چرخ‌ها منتقل شده و باعث حرکت خودرو می‌شود. قطعات متحرک موتور نیاز به روغنکاری مناسب دارند تا اصطکاک و فرسایش آنها کاهش یابد.

سیستم خنک‌کننده موتور وظیفه دارد دمای موتور را در محدوده مناسب نگه دارد. رادیاتور با عبور مایع خنک‌کننده از داخل موتور، گرما را جذب کرده و به هوای محیط منتقل می‌کند. پمپ آب وظیفه گردش مایع خنک‌کننده در سیستم را بر عهده دارد. ترموستات نیز دمای موتور را کنترل می‌کند و در صورت نیاز مسیر عبور مایع خنک‌کننده را تغییر می‌دهد. فن رادیاتور نیز به خنک شدن بهتر مایع خنک‌کننده کمک می‌کند.

سیستم سوخت‌رسانی وظیفه تامین سوخت مورد نیاز موتور را بر عهده دارد. باک بنزین محل ذخیره سوخت است و پمپ بنزین آن را به سمت انژکتورها پمپاژ می‌کند. انژکتورها سوخت را به صورت پودر شده وارد محفظه احتراق می‌کنند. سنسورها میزان هوا و سوخت را اندازه‌گیری کرده و به ECU اطلاع می‌دهند. ECU نیز فرمان مناسب را به انژکتورها می‌دهد تا نسبت مخلوط هوا و سوخت بهینه باشد.

سیستم ترمز یکی از مهمترین سیستم‌های ایمنی خودرو است. دیسک و کالیپر ترمز جلو و کاسه چرخ عقب وظیفه کاهش سرعت و توقف خودرو را بر عهده دارند. روغن ترمز فشار پدال ترمز را به کالیپرها منتقل می‌کند. لنت‌های ترمز با اصطکاک روی دیسک یا کاسه چرخ باعث کاهش سرعت می‌شوند. بوستر ترمز نیز به کاهش نیروی لازم برای فشردن پدال ترمز کمک می‌کند.

سیستم فرمان وظیفه هدایت خودرو را بر عهده دارد. جعبه فرمان حرکت غربیلک فرمان را به چرخ‌ها منتقل می‌کند. سیبک‌ها و بازوهای فرمان اتصال بین جعبه فرمان و چرخ‌ها را برقرار می‌کنند. پمپ هیدرولیک فرمان به چرخاندن راحت‌تر فرمان کمک می‌کند. زوایای چرخ‌ها نیز باید تنظیم باشند تا خودرو مستقیم حرکت کند.

سیستم تعلیق نقش مهمی در راحتی سرنشینان و پایداری خودرو دارد. کمک فنرها ضربات جاده را جذب می‌کنند تا به بدنه منتقل نشود. فنرها وزن خودرو را تحمل کرده و ارتعاشات را کاهش می‌دهند. طبق‌ها و اتصالات تعلیق حرکت چرخ‌ها را کنترل می‌کنند. میله تعادل نیز از غلتش بیش از حد خودرو در پیچ‌ها جلوگیری می‌کند.

سیستم برق رسانی انرژی الکتریکی مورد نیاز قطعات مختلف خودرو را تامین می‌کند. باتری انرژی الکتریکی را ذخیره می‌کند و دینام آن را تولید می‌کند. استارت موتور را روشن می‌کند و کویل جرقه مورد نیاز برای احتراق را تامین می‌کند. دسته سیم‌ها نیز برق را به تمام قطعات الکتریکی خودرو می‌رسانند.

گیربکس وظیفه تغییر دور و گشتاور موتور را بر عهده دارد. دنده‌های مختلف گیربکس نسبت انتقال قدرت را تغییر می‌دهند. کلاچ اتصال بین موتور و گیربکس را قطع و وصل می‌کند. دیفرانسیل نیز گشتاور را بین چرخ‌های محرک تقسیم می‌کند. پلوس‌ها نیز گشتاور را از دیفرانسیل به چرخ‌ها منتقل می‌کنند.

بدنه خودرو علاوه بر زیبایی ظاهری، وظیفه محافظت از سرنشینان را نیز بر عهده دارد. اتاق سرنشین از فولاد مقاوم ساخته شده است تا در تصادفات آسیب کمتری ببیند. قطعات جاذب ضربه در جلو و عقب خودرو انرژی تصادف را جذب می‌کنند. درها و شیشه‌ها نیز باید استحکام کافی داشته باشند. رنگ بدنه نیز از خوردگی و زنگ زدگی جلوگیری می‌کند.

علائم خرابی و زمان تعویض کوئل خودرو

کوئل یکی از قطعات حیاتی در سیستم جرقه‌زنی خودرو است که وظیفه تبدیل ولتاژ پایین باتری به ولتاژ بالا برای ایجاد جرقه را دارد. خرابی کوئل می‌تواند باعث اختلال در عملکرد موتور و افزایش مصرف سوخت شود. تشخیص به موقع خرابی کوئل و تعویض آن می‌تواند از آسیب‌های جدی به موتور جلوگیری کند. کوئل معمولاً بین 60 تا 100 هزار کیلومتر عمر مفید دارد. البته این عمر به کیفیت قطعه و شرایط کارکرد خودرو بستگی دارد.

یکی از مهمترین علائم خرابی کوئل، ریپ زدن موتور در حالت درجا است. در این حالت موتور لرزش غیرعادی دارد و دور موتور نوسان می‌کند. این مشکل به دلیل عدم احتراق مناسب در سیلندرها رخ می‌دهد. در سرعت‌های بالاتر نیز موتور قدرت کافی ندارد و در شتاب‌گیری ضعیف عمل می‌کند. گاهی اوقات موتور در حین حرکت خاموش می‌شود یا استارت نمی‌خورد.

مصرف سوخت بالا یکی دیگر از نشانه‌های خرابی کوئل است. وقتی جرقه مناسب ایجاد نشود، سوخت به طور کامل نمی‌سوزد و از اگزوز خارج می‌شود. این موضوع باعث افزایش آلایندگی و مصرف سوخت می‌شود. در این حالت معمولاً بوی بنزین از اگزوز استشمام می‌شود. چراغ چک موتور نیز روشن می‌شود و کد خطای مرتبط با احتراق ناقص ثبت می‌شود.

روشن شدن سخت خودرو در حالت سرد یکی از علائم اولیه خرابی کوئل است. در این حالت موتور برای روشن شدن نیاز به چند بار استارت دارد. پس از روشن شدن نیز تا گرم شدن موتور، لرزش و کارکرد نامنظم دارد. با گرم شدن موتور این مشکل تا حدودی برطرف می‌شود اما در دور آرام همچنان لرزش وجود دارد.

صدای غیرعادی موتور و ضربه زدن نیز می‌تواند نشانه خرابی کوئل باشد. این صدا معمولاً شبیه تق تق است و در دور آرام بیشتر شنیده می‌شود. علت این صدا احتراق نامناسب و دیرتر از موعد سوخت است. در برخی موارد نیز صدای سوت از محفظه موتور شنیده می‌شود که نشان دهنده نشتی در کوئل است.

برای تشخیص قطعی خرابی کوئل باید از دستگاه دیاگ استفاده کرد. این دستگاه کدهای خطای مربوط به احتراق ناقص را نشان می‌دهد. همچنین با تست مقاومت کوئل می‌توان از سلامت آن مطمئن شد. در صورت خرابی باید کوئل را با نمونه اصلی تعویض کرد. استفاده از کوئل تقلبی می‌تواند باعث آسیب به ECU و سایر قطعات شود.

زمان تعویض کوئل به عواملی مانند کیفیت قطعه، شرایط آب و هوایی و نحوه رانندگی بستگی دارد. به طور متوسط هر 80 هزار کیلومتر باید کوئل را تعویض کرد. البته برخی خودروها نیاز به تعویض زودتر دارند. بهتر است در سرویس‌های دوره‌ای، کوئل نیز بازدید شود تا در صورت نیاز تعویض گردد. همچنین استفاده از شمع مناسب و تنظیم به موقع آن می‌تواند عمر کوئل را افزایش دهد.

علاوه بر تعویض به موقع، نگهداری صحیح از کوئل نیز اهمیت زیادی دارد. باید از نفوذ آب و رطوبت به کوئل جلوگیری کرد. همچنین اتصالات و وایرها باید محکم باشند. گرد و غبار روی کوئل می‌تواند باعث نشتی جریان شود. بنابراین باید محفظه موتور را تمیز نگه داشت. در صورت مشاهده هر گونه علائم خرابی، باید سریعاً به تعمیرگاه مراجعه کرد.

نکات مهم برای خرید کوئل

هنگام خرید کوئل باید به اصل بودن قطعه توجه ویژه‌ای داشت زیرا کوئل‌های تقلبی می‌توانند به سیستم برق خودرو آسیب جدی وارد کنند. قطعات اصلی دارای هولوگرام و کد شناسایی هستند که می‌توان اصالت آنها را بررسی کرد. بهتر است کوئل را از نمایندگی‌های مجاز یا فروشگاه‌های معتبر تهیه کرد. قیمت پایین معمولاً نشانه تقلبی بودن قطعه است. بنابراین نباید فریب قیمت‌های غیرمعمول را خورد.

مشخصات فنی کوئل باید با کاتالوگ خودرو مطابقت داشته باشد. ولتاژ کاری، آمپر مصرفی و مقاومت کوئل باید مطابق با استاندارد خودرو باشد. برخی کوئل‌ها به صورت تکی و برخی به صورت دوبل هستند که باید نوع مناسب خریداری شود. همچنین باید به سازگاری کوئل با ECU خودرو توجه کرد. استفاده از کوئل نامناسب می‌تواند باعث اختلال در عملکرد موتور شود.

برند سازنده کوئل نیز اهمیت زیادی دارد. برندهای معتبر معمولاً کیفیت بهتری دارند و گارانتی مناسبی ارائه می‌دهند. قبل از خرید باید درباره برندهای مختلف تحقیق کرد و نظرات کاربران را بررسی نمود. برخی برندها مخصوص خودروهای خاصی هستند و نباید از آنها برای سایر خودروها استفاده کرد. همچنین باید به تاریخ تولید کوئل توجه کرد زیرا قطعات قدیمی ممکن است کارایی لازم را نداشته باشند.

تناسب قیمت با کیفیت نیز باید مد نظر قرار گیرد. کوئل‌های باکیفیت معمولاً قیمت بالاتری دارند اما عمر مفید بیشتری نیز خواهند داشت. بهتر است برای خرید کوئل بودجه مناسبی در نظر گرفت و از خرید قطعات ارزان قیمت خودداری کرد. گارانتی و خدمات پس از فروش نیز باید بررسی شود. برخی فروشندگان ضمانت تعویض ارائه می‌دهند که می‌تواند مفید باشد.

مشورت با مکانیک متخصص قبل از خرید کوئل می‌تواند بسیار مفید باشد. آنها می‌توانند برند و نوع مناسب را پیشنهاد دهند. همچنین می‌توانند قطعه خریداری شده را از نظر اصالت و مشخصات فنی بررسی کنند. بهتر است نصب کوئل نیز توسط مکانیک متخصص انجام شود. نصب نادرست می‌تواند باعث آسیب به قطعه شود و گارانتی آن را باطل کند.